بسمه تعالی

سنگ گردسائی

استاد : نیک کار

تهیه کننده:

احسان خرمی پور

ماشینهای سنگ و سنگ سنباده

یکی دیگر از ماشینهای ابزار ماشینهای سنگ وسنگ سنباده می باشند.

این گروه از ماشینهای ابزار مخصوصا برای تکمیل کردن وپرداخت نمودن قطعات بابرداشتن مقدار فلز کمی از روی سطح کاردرنظر گرفته می شود .

مقدار باربرداشته شده در حدود دهم میکرون می باشد . در این صورت سطح تولید شده کاملا پرداخت و در حدود N1 تا N4کاملا پرداخت خواهد می باشد .

معمولا از ماشینهای سنگ برای سنگ زدن قطعاتیکه قبلا بوسیله سایرماشینهای ابزار براده برداری شده است استفاده می گردد .اصولا مقدار باریکه برای سنگ زدن درنظرگرفته می شود بستگی به اهمیت ومقداردقت واندازه قطعه خواهد داشت .همچنین می بایستی نوع عملیات قبلی را که صورت گرفته است مورد اهمیت قرار داد .

توسعه ماشینهای سنگ اززمان بسیار دور تا کنون سبب شده است تاازسنگهائی بزای تولید زیاد در حالتهای مختلف ازقبیل خشن تراشی وپرداخت کاری بجای استفاده از ماشینهای تراش – وسایرماشینهای ابزار که مورد استفاده می گردد دربعضی ازمواقع ازماشینهای سنگ برای سنگ زنی قطعات بطوردقیق استفاده می شود .

ماشینهای سنگ رابرای انجام عملیات زیر درنظرمی گیرند .

الف – خشن تراشی وبرش قطعات

ب – سنگ زدن سطوح صاف بادقت زیاد – سطوح دوار – منحنی دندانه ها – دندانه پیچها وسایرسطوح مارپیچ

ج – تیزکردن انواع ابزارهای برش – تیغ فرزها – برقووقلاویزها

سنگ گردسائی :

برا ی سنگ زدن سطوح گرد – استوانه ای – دوار – مخروطی – فرم دار برای سنگ زنی داخلی اجسام دوار بکار می رود .

ماشینهای سنگ گردسائی

ماشینهای گردسائی به سه دسته تقسیم می شوند .

ماشین سنگ گردسائی ساده

ماشین سنگ گردسائی یونیورسال

ماشین سنگ گردسائی مخصوص ( سنترلس )
اختلاف بین ماشینهای ساده و یونیورسال در ساختمان و نوع کارهائی که به آنها بسته و سنگ زده می شود دارد . وماشینهای مخصوص یا سنترلس که بدون مرغک بوده و خارج از مرکز می باشد .و متفاوت با ماشینهای ساده و یونیورسال می باشد .

ماشین سنگ گردسائی ساده

یک نوع ماشین تولیدی که برای سنگ زدن کارهای ساده استوانه ای طراحی شده و این ماشین دارای چندین دستگاه مخصوص مجزا می باشد .

سنگ سمباده روی محور مخصوص بخود که در روی دستگاه بصورت عمودی نسبت به راهنمای میز ماشین قرار گرفته و محور اصلی که قطعه کار دربین دو مرغک سوارشده موازی خواهد بود .

دستگاه محور اصلی آن ثابت بوده و قابل انحراف می باشد .

2- ماشین سنگ گردسائی یونیورسال

ماشین سنگ گردسائی یونیورسال برخلاف ماشین سنگ گردسائی ساده دارای دستگاه نگهدارنده سنگ بوده که می تواند حول محور خود و نیز نسبت به میز ماشین دارای گردش باشد و در تحت هر زاویه ای که لازم باشد آنرا بچرخانند . همچنین دستگاه مرغک آن نیز دارای گردش بوده که با این عمل می توان از آن برای سنگ زدن مخروطها تحت زوایای مختلف استفاده نمود .

دستگاه محور اصلی نیز دارای گردش حول محور خود بوده و تحت هرزاویه ای که لازم باشد قابل انحراف می باشد

بنابراین یا این نوع ماشین می توان کارهای زیادی راانجام داد و از جمله می توان کارهای داخلی را سنگ زد .

3. سنگ زنی سنترلس

درعملیات سنگ زنی سنترلس لازم نیست قطعه کار برروی ماشین بین دو مرغک مهار شود زیرا دراین ماشینها قطعه کاربرروی سنگ سنباده تکیه می کند در واقع وزن قطعه مار توسط یک تیغه تکیه گاه تحمل می شود و همچنین از طرفین نیز قطعه کار بین سنگ سنباده اصلی و سنگ غلتکی تنظیم ( ویاپیشروی ) مهار می گردد .

روشهای سنگ زنی سنترلس

سنگ زنی عبوری
سنگ زنی عبوری که صرفا برای سنگ زنی قطعات استوانه ای ساده مناسب است قطعات را می توان پشت سرهم بصورت دستی و یا ازطریق یک انباره عمودی به فضای بین سنگ سنباده و سنگ تنظیم وارد نمود .پس از عبور قطعه کار ازبین دو سنگ و براده برداری از آن قطعه کار در انتها کورس ازروی تیغه تکیه گاه به بیرون هدایت می شود .

سنگ زنی طولی
سنگ زنی سنترلس با پیشروی طولی محدود که در آن قطعه کار به داخل فضای میان سنگ سنباده و سنگ تنظیم رانده می شود تاوقتی که قطعه مار به مانع انتهائی برخورد کند در این موقع قطعه کار به خارج از ماشین هدایت می شود قطر نهائی قطعه کار با تنظیم فاصله بین سنگ سنباده و سنگ تنظیم قابل کنترل است با این روش می توان قطعات پله دار را نیز سنگ زنی کرد .

سنگ زنی عرضی
سنگ زنی با پیشروی عرضی که برای سنگ زنی قطعات مخروطی کوتاه یا قطعات کروی مناسب است . سنگ سنباده و سنگ تنظیم به فرم مورد نظر تیز شده اند و قطعه کار از مقابل یک مانع انتهائی بصورت عرضی به فضای بین دو سنگ رانده می شود . پس از کامل شدن عملیات قطعه کار به صورت اتوماتیک از ماشین بیرون انداخته خواهد شد .
معمولا روشهای سنگ زنی سنترلس برای عملیات سنگ زنی قطعات مشابه بکار می رود با توجه به این که نیازی به مته رغک زدن قطعه کار نیست و زمانی برای قرار دادن و برداشتن قطعه کار روی ماشین صرف نمی شود تعداد تولید در این روش زیاد و هزینه ها نسبتا پائین خواهد بود .

روشهای براده برداری

به دو روش اصلی تقسیم می شود .

الف ) سنگ زنی با پیشروی طولی

در سنگ زنی با پیشروی طولی با حرکت طولی قطعه کار از مقابل سنگ سنباده درحال چرخش عمق براده یکنواختی ازسطح قطعه کاربرداشته می شود .

دراین روش طول قسمت سنگ خورده قطعه کار می تواند خیلی بیشتر از پهنای سنگ سنباده باشد .

ب ) سنگ زنی با پیشروی عرضی

درسنگ زنی با پیشروی شعاعی همانند روش قبلی هم قطعه کاروهم سنگ سنباده درمقابل هم می چرخند ولی دراین روش لازم نیست سنگ سنباده در طول قطعه کار جابجا شود . بنابراین طول قسمت سنگ خورده بیشتر ازپهنای سنگ سنباده نخواهد بود .

درسنگ زنی گردسائی باپیشروی شعاعی سنگ سنباده به صورت شعاعی یطرف قطعه کار به پائین رانده می شود .طول قسمت سنگ خورده بیشتراز پهنای سنگ سنباده نیست و بنابراین دراین روش حرکت طولی انجام نمی شود .

اجزاء ماشین سنگ گردسائی

1 – پایه

پایه ماشین سنگگردسائی که از چدن ساخته شده است محل قرار گرفتن مجموع قسمتهای مختلف ماشین می باشد . بطوریکه سایر قسمتها بر روی آن سوار و محکم شده اند .

روی سطح بالای پایه با دقت هرچه بیشتر ماشینکاری شده است .

2 – میز ماشین :

میز ماشین دارای سطح تراشیده شده بوده که محور اصلی و دستگاه مرغک که بین آنها بسته می شوند قرار گرفته است .

میز درروی راهنمائی که بادقت ماشینکاری شده بسمت جلو و عقب ( چپ و راست ) حرکت می نماید .

3 – محور اصلی

محور اصلی با موتور مربوطه درسمت چپ میز ماشین قرار گرفته است . بعضی از قطعات کارها با استفاده از صفحه مرغک بسته و بعضی دیگر در داخل سه نظام قرار می گیرند .

4 – دستگاه مرغک

دستگاه مرغک که در ماشینهای سنگ بکار برده می شود درست شبیه دستگاه مرغک ماشین تراش می باشد که می توان آنرا بر روی میز ماشین در نقاط مختلف قرار داده و محکم نمود .

5 – محور سنگ

سنگ سنباده در روی محور اصلی سوار شده که با دقت تمام دارای گردش دورانی می باشد .

حرکت دورانی سنگ از موتور الکتریکی که به همین منظور در نظر گرفته شده می گیرد .

6 – مواد سرد کننده

برای کنترل جرقه و گرد سمباده که در حالت سنگ زنی بوجود می آید و در هوای آزاد به اطاق و یا یه کارگاه پخش نگردد از مواد سرد کننده ( آب صابون ) استفاده می گردد .

7 – سنگ سنباده

سنگهای سمبادهای که برای ماشینهای سنگ گردسائی بکار برده می شود سنگ استوانه ای تخت بوده که براده برداری بوسیله محیط آن صورت می گیرد .

گاه گاهی از سنگ هائی که لبه و یا پیشانی آنها دارای فرمهای متفاوتی می باشند استفاده می گردد

8 – کمربند

مرکز کردن کار در روی ماشین سنگ گردسائی به تنهائی کافی نبوده بلکه برای کارهای بلند که ممکن است از طرف سنگ فشارزیادی وارد گردد می بایستی از کمربند ( تکیه گاه جلو و تکیه گاه عقب ) استفاده شود این وسیله را یرای جلوگیری از ازتعاش و لرزش بکار می گیرند .

حرکت اصلی

ماشین سنگ گردسائی برمبنای سه حرکت اصلی می باشد که عبارتند از

حرکت دورانی قطعه کار حول محور خود

حرکت خطی قطعه در طول ماشین

حرکت دورانی سنگ سنباده
بطور کلی سه حرکت نامبرده در این نوع ماشینها می توانند همزمان انجام گیرند و نیز با دقت کنترل شوند .
سرعت قطعه کار

در حین سنگ زدن روی ماشینهای گردسائی قطعه کار نیز دارای حرکت دورانی است و این حرکت دورانی می بایست بین 60 تا 100 فوت در دقیقه ( 30 تا 18 متر در دقیقه ) باشد .

در سنگ زنی میل لنگها و یا کارهائی که خارج از مرکز باشند می بایست سرعت دورانی کمتر ارا درنظر گرقت . برای سنگ زدن بادمکهای ماشینهای خودرو معمولا سرعت دورانی را درحدود 30 تا 15 فوت در دقیقه( 9 تا 5/4 متر در دقیقه ) و مقدار سرعت دورانی قطعه کار برای سنگ زنی پرداخت باید نصف سرعت های فوق باشد .

اصولا برای آلیاژهای غیرفلزی و فلزی نرم می باید سرعت دورانی کار بیشتر باشد و این سرعت تا حدود 200 فوت در دقیقه ( 60 متر در دقیقه ) مورد نظر است .

در صورتی که فرم پیشانی و یا محیط سنگ مهم باشد در این صورت باید کم یهنی بین 2 تا 6 فوت در دقیقه ( 8/1 تا 6/0 متر در دقیقه ) باشد .

سرعت عرضی میز ( حرکت عرضی )

ضمن حرکت طولی میز ماشین میز دارای حرکت عرضی است که این حرکت عموما متناسب با پهنای سنگ و سطح مورد پرداخت شده می باشد .

حرکت عرضی سنگ نباید از یک حد مجازی تجاوز کند حتی برای خشن تراشی اصولا می بایستی حرکت جنبی را تا حدود پهنای سنگ در هر دور قطعه کار در نظر گرفت میز را برای قطعه کار باید طوری تنظیم نمود که سنگ در حدود تا پهنای سنگ از طرفین قطعه کا رخارج گردد این عمل سبب می گردد که عمل برش در تمام طول کار صورت گیرد .

اگر سنگ کاملا از روی قطعه کار کار نگذارد در دو انتهای کار اندازه های لازم بدست نخواهد آمد .

حرکت جنبی باید طوری تنظیم نمود که حتی الامکان مقدار زیادی از کار دور ( خارج ) نگردد.

سرعت دورانی سنگ

بیشتر ماشینهای سنگ سنباده با دورهای متعددی طراحی و ساخته شده اند .

باتعویض اهرم های سرعت می توان دورهای مختلفی را بدست آورد .

سرعت سنگها را اصولا با علامت (S.F.P.M ) که همان سرعت برش است نشان می دهند .

سنگ زنی سطوح داخلی

سنگ زدن سطوح داخلی یاسوراخها ( قطرداخلی ) را سنگ زنی داخلی می گویند .

عملیات سنگ زنی داخلی در یک سطح وسیعی صورت می گیرد . حدود تغییرات اندازه سوراخ ازنوع قطعاتی که باید کارشود به ظرفیت ماشین سنگ زنی دارد .

انواع ماشینهای سنگ زنی داخلی

ماشین سنگ داخل سائی برای قطعات گردان :
قطعه کار را در روی این ماشین در داخل سه یا چهارنظام بسته می شوند در بعضی از موارد کاررا باصفحه مرغک و یا فیکسچر ( بست ) روی ماشین می بندند . دراین حالت کار در روی ماشین دارای گردش بوده و عمل سنگ زنی انجام می گیرد .

ماشین سنگ با قطعه کار ثابت
در این نوع ماشین قطعه کار درروی میزماشین بسته شده و باحرکت دادن سنگ در داخل کارعمل سنگ زنی صورت می گیرد لازم به توضیح است که سنگ علاوه بر اینکه دارای گردش بوده و بصورت خطی درطول کار حرکت کرده وداخل کارسنگ زده می شود ازاین نوع ماشینها بیشتر برای کارهای نامنظم بکاربرده می شود .

ماشین سنگ گردسائی داخلی خارج از مرکز
دراین نوع ماشین یک سری غلطک برای گرفتن وچرخاندن کار استفاده می گردد .
دراین نوع ماشینها قطر سنگ سنباده کوچکتر از قطرداخلی قطعه کار می باشد . قطعه کار باتعداد دور کمی حول محیط سنگ گردش کرده و نیز درطول ماشین حرکت خطی نمود وبارطولی بدین وسیله تامین می گردد .

اجرای اصلی سنگ گردسائی داخلی

الف – دستگاه نگهدارنده

ب – سنگ سنباده

عملیات لازم برای سنگ زنی داخلی عبارتند از :

ابتدا قطعه کارراروی ماشین ببندید .

سنگ رابطور سریع درجهت عرضی میزبه قطعه نزدیک نمائید .

حرکت عرضی ( بارحنبی ) بطور آهسته برای سنگ زدن صورت می گیرد تنظیم کنید .

ابتدا داخل کار را بطور خشن سنگ بزنید .

سنگ را برای تیز کردن ازداخل کارخارج کرده باسنگ تیز کن سطح سنگ را صاف و مجددا تیز نمائید .

سنگ رامجددا برای سنگ زنی بطور پرداخت داخل قطعه کار نمائید .

سنگ رابعد از کامل کردن کارازداخل کار خارج کرده وبه محلی که قبلا برای شروع کار قرار داشته منتقل و ماشین را خاموش کنید .
اندازه گیری قطعه کار
اندازه گیری قطعات سنگ زده شده باوسائل اندازه گیری دستی مثل شابلنهای مخصوص اندازه گیری صورت می گیرد . مخروطهای داخلی رانیز با شابلنهای مخروطی اندازه می گیرند .

عمق برش

مقدار عمق برش و سرعت آن به موارد زیر بستگی دارد :

جنس قطعه کار

جنس ابزار

مقدار پیشروی

مواد خنک کننده
مشخصات اصلی یک ماشین سنگ گردسائی نسبت به شکل زیر :

شیر کنترل میزان مکث در ابتدا و یا انتها قطعه کار ( مکث نقطه ای ) با بر خورد عامل 55 با 36 یا 18 میز ماشین متوقف شده در جهت مخالف به حرکت در می آید. با باز کردن شیر شماره 1 میز توقف ناگهانی خواهد کرد وپس از اندکی تامل ( مقدار تامل بستگی به میزان باز کردن شیر دارد ) در جهت مخالف بحرکت در می آید. حرکت شیر در جهت فلس مقدار مکث افزایش می یابد زمان طول مکث از 1 الی 5 ثانیه می باشد.

شیر کنترل میزان مکث در ابتدا یا انتهای قطعه کار ( مکث لحظه ای ) : با برخورد عامل 55یا 36یا 18 میز متوقف شده در جهت مخالف به حرکت در می آید با باز کردن شیر شماره 2 میز با متوقف شدن لحظه به لحظه و پس از اندکی تامل ( مقدرا تامل بستگی به میزان باز کردن شیر شماره 2 دارد ) در جهت مخالف بحرکت در می آید . حرکت شیر در جهت فلش مقدار مکث زیادتر می شود.

شیر کنترل سرعت میز: جهت سنگ زنی داخلی و نیز الماسه زدن و صاف کردن سسنگ سرعت میز در جهت فلش افزایش می یابد.

شیر کنترل سرعت میز در موقع در گیر شدن سنگ با قطعه کار: سرعت میز در جهت فلش افزایش می یابد . این حالت در موقعی است که کلگی سنگ خیزش 60 میلیمتر را به سمت جلو انجام داده است.

تایمر مربوط به حرکت رفت و برگشت سنگ از مقابل قطعه کار پس از اتمام بار اتوماتیک: مقدار نوسان بدون بار در جهت فلش افزایش می یابد.

کلید انتخاب وضیعت حرکت سریع کلگی ( 60 میلیمتر ): سمت چپ بحالت اتومات سمت راست به حالت دستی یعنی حرکت سریع بدون اتومات بطرف جلو انجام می شود سمت وسط در حالتی است که کلگی بدون اتومات با سرعت سریع به سمت عقب بر می گردد با درگیر شدن اهرم اصلی ( 12 ) کلگی بسرعت بسمت جلو حرکت خواهد کرد و با ازاد کردن اهرم شماره 12 کلگی بسمت عقب برمی گردد دروضعیت وسط کلگی بطور دائم در حالت جلو می باشد . در وضعیت راست کلگی بطور دائم در حالت عقب می باشد .

کلید انتخاب وضعیت کلگی دو بار و حرکت اتوماتیک : بادرگیر شدن سمت چپ : مقدار بارذخیره شده در دستگاه باتوجه به وضعیت شیرهای شماره ( 9 – 8 – 4 ) متدرجا در هر کورس اعمال می شود . سمت راست : مقدار بار ذخیره شده در دستگاه یکجا داده می شود. ( تخلیه بار )
وسط : مقدار بار اعمال شده که در نوسانات متعدد خالی شده یکجا ذخیره می شود . ( ذخیره بار )
8 . شیر کنترل میزان بار اتوماتیک در هر کورس ( خشن کاری ) : مقدار این با رحداکثر 5/0 میلیمتر می باشد و میزان بار درجهت فلش افزایش می یابد .

9. شیر کنترل میزان بار اتوماتیک در هر کورس ( بار ظریف ) : مقدار این با رحداکثر 05/0 میلیمتر می باشد و میزان بار در جهت فلش افزایش می یابد .

10 . شیر کنترل انتخاب بار اتوماتیک : در سمت بالا : باردهی درحالت پیشانی تراش ( حداکثر 2 میلیمتر ) درسمت راست : باردهی درحالت تراش از طرف راست قطعه کار اعمال می شود .

درسمت چپ : باردهی درطول تراش ازطرف چپ قطعه کار اعمال می شود .

درسمت پائین : باردهی درطول تراشی ازطرف چپ و راست کار اعمال می شود .

11 . شاسی مربوطه به حرکت سریع میز با استفاده از اهرم شماره 12 جهت حرکت سریع با فلش مشخص شده لازم به توضیح است که جای این شاسی در حقیقت ما بین اهرم شماره 12 وشاسی شماره 35 می باشد که اشتباه چاپ شده.

---

۰